Çocukların kendilerini çevrimiçi ortamlardaki potansiyel risklerden nasıl koruyacaklarını anlamalarını sağlamak hepimizin sorumluluğundadır. Yapılan güncel araştırmalara göre, internet kullanımı beş yaşındaki çocuklar için dahi risk oluşturabilir düzeydedir.
Kurumsal Ortağımız olan İnternette Güvende Kalın tarafından ebeveynler için oluşturulmuş içerikler sırasıyla aşağıda yer almaktadır. Çocuğunuzun yaş grubuna göre almanız gerekenler önlemler ve yaklaşım şekline özen göstermeniz için okumanız tavsiye olunur.
Çocuklarınızı Koruyun
Çocuklarınızın İnternette Güvende Olduğundan Emin Olun
Merak ve bağımsızlığı artırma arzusu, tüm çocukların ortak noktasıdır. Bu nedenle, çocuklarınızın çevrimiçi güvenliğini sağlamaya yardımcı olma konusunda size dikkat etmeniz gerekenlerden bahsetmek isteriz. Sadece interneti kullanabilmesi, çocuğunuzun orada bulabileceği her şeyle başa çıkmak için yeterli olgunluğa veya deneyime sahip olduğu anlamına gelmez. Çocuğunuzla, internette güvenli gezinme hakkında konuşmalı ve onu güvenli olan sitelere yönlendirmelisiniz. Çocuklarınız, e-postalardaki veya anlık iletilerdeki bağlantılara tıklamamak, güvenli parola uygulamalarını, antivirüs programlarını ve güvenlik duvarlarını kapatmamak gibi çevrimiçi güvenliğin “temellerini” bilmelidir. Onlara bu konuda yardımcı olun. Çocuğunuzun kullandığı web tarayıcısının güvenlik ve gizlilik ayarlarının düzgün şekilde ayarlandığından emin olunuz. Arama motorlarında müstehcen görüntülerin, ırkçı içeriklerin veya nefret içeriklerinin, yeme bozukluklarının ve kendine zarar vermek gibi muhtemel zararlı içeriklerin filtrelendiğinden emin olun. İnternet servis sağlayıcınız tarafından sağlanan filtrelerden yararlanın. Uygunsuz siteleri engellemek ve çocuğunuzun internet kullanımını izlemek için ebeveyn kontrolü uygulamalarını kullanın. Bu tür kontrolleri sağlamayı başaramazsanız, çocuğunuz yaşına uygun olmayan içeriklerle karşılaşabilir.
Çocuğunuzun zararlı içeriklere baktığını veya bunlara maruz kaldığını fark ederseniz, bunun boş bir merak olduğunu varsayarak konuşmayı ertelemeyin ve bunun neden ona uygun olmadığını yalın bir anlatımla kendisine ifade edin. Çocuğunuzla, onun baktığı web siteleri hakkında konuşun. Web sitelerinde, oyunlarda veya sosyal ağlarda endişe verici veya üzücü buldukları bir şeyle karşılaştıklarında sizinle konuşmaları için onları teşvik edin.
Çocuğunuz 5 Yaşın Altındaysa
- Bilgisayarda geçirebilecekleri zaman miktarına sınır koymak için asla erken değildir. Bu nedenle erken yaşta dahi bazı sınırlar koymaya başlayın.
- Cep telefonunuz, tabletiniz veya dizüstü bilgisayarınız gibi cihazların, çocuğunuz tarafından erişilemeyeceğine emin olun. Parolalarınızı ayarlayın ve kendinize saklayın.
- Çocuğunuzun erişebileceği bilgisayarlarda ve cihazlarda, ebeveyn denetimlerini uygun yaşa göre ayarlayın ve yalnızca yaşlarına uygun içeriğe erişimlerini sağlayın.
- Bir ebeveyn kontrol yazılımını satın alın veya indirin. Bununla beraber kullandığınız yazılımın açık ve güncel olmasına da özen gösterin. Piyasada farklı şekillerde çalışan, ücretli ve ücretsiz birçok sürüm bulabilirsiniz.
- Dört büyük İnternet Servis Sağlayıcısı (ISS), müşterilerine istedikleri zaman etkinleştirilebilecekleri ücretsiz ebeveyn kontrolleri sunar. Onlara göz atın ve onlardan yararlanın.
- Çocuğunuzun oynamasına veya izlemesine izin vermeden önce yaş derecelendirmeleri olan uygulamaları; oyunları, çevrimiçi TV’leri ve filmleri kontrol ederek satın alın veya indirin.
- Büyükanneler ve büyükbabalar, bebek bakıcıları ve çocuğunuzun arkadaşlarının ebeveynleri ile teknolojiyi kullanım prensiplerinizi paylaşın.
- Halka açık yerlerde Wi-Fi kullanırken örneğin; kafelerde veya otellerde ebeveyn kontrol yazılımı olamayacağını unutmayın. Siz kahve içerken, çocuğunuzun masum bir şekilde cep telefonunuzla veya tabletinizle oynamasına izin vermeyin. Bu durum, uygunsuz içeriğe erişmesine veya kişisel bilgileri ifşa etmesine neden olabilir.
- Bir aile bilgisayarınız veya tabletiniz varsa, ana sayfayı uygun bir web sitesine ayarlayın.
Çocuğunuz 6-9 Yaş Arasında
- Çocuğunuzun ulaşabileceği bilgisayarlarda ve diğer cihazlarda, ebeveyn denetimlerini uygun yaşa göre ayarlayın ve yalnızca uygun içeriğe erişimini sağlayın.
- Ebeveyn denetimi yazılımı satın alın veya indirin, kurulum yapın ve güncel tutun. Piyasada, farklı şekillerde çalışan ve ücretsiz olarak başlayan, farklı fiyatlarla sunulan birçok yazılım bulunmaktadır.
- Dört büyük İnternet Servis Sağlayıcısı (ISS), müşterilerine istedikleri zaman etkinleştirilebilecek ücretsiz ebeveyn kontrolleri sunar. Onlara göz atın ve onlardan yararlanın.
- Çocuğunuzun ziyaret etmesine izin verilen web sitelerinin bir listesini sahip edinin. Okulunun adı veya ev adresi gibi çevrimiçi ortamda kendileri hakkında ifşa etmemesi gereken türden kişisel bilgilere dikkat edin.
- İnternet ve oyun konsollarını kullanmak gibi aktiviteler için zaman sınırı belirleyin.
- Oyunlar, çevrimiçi TV, filmler ve uygulamalarda ki yaş derecelendirmelerine bakarak çocuğunuzun yalnızca yaşına uygun içeriğe eriştiğinden emin olun.
- Daha büyük çocuklarınıza; internette, mobil cihazlarda, oyun konsollarında ve diğer cihazlarda küçük kardeşlerine neleri göstermeleri veya göstermemeleri gerektiğini anlatın.
- İnternete bağlanan cihazları, çocuklarınıza hangi yaşta satın almanız gerektiği konusunda diğer ebeveynlerle fikir alışverişi yapın.
- Çocuğunuzun yeterince olgun olduğunu düşünmüyorsanız, çocuğunuzun belirli teknolojileri kullanmasına veya belirli çevrimiçi içerikleri görüntülemesine izin vermeyin.
Çocuğunuz 10-12 Yaş Aralığındaysa
- Çocuğunuza telefon, tablet, dizüstü bilgisayar veya oyun konsolu almadan önce ona bazı sınırlar koyun. Zira teknolojiyi kullanma biçimlerini ilerde düzenlemek daha zor olabilir.
- Hırsızlık veya kayıp riskini en aza indirmek için telefonları ve diğer cihazları dışardayken güvenli ve gizli tutmanın önemini çocuklarınıza anlatın.
- Çocuğunuzla, internet dünyasında nelerin güvenli veya uygun olabileceğini çevrimiçi olarak paylaşın. Yazılı yorumların, fotoğrafların ve videoların tümü ‘dijital ayak izlerinin’ bir parçasını oluşturur ve herkes tarafından görülebilir. Silinme işlemi yapılsa bile internette sonsuza kadar kullanılabilir.
- Çocuğunuzla internette gördüğü içerik türleri hakkında konuşun. Çocuklarınız, değişen fizyolojileri hakkında bilgi arıyor ve ikili ilişkileri araştırıyor olabilirler. Başkalarına çıplak fotoğraflarını göndermemeleri gerektiğini ve kötüye kullanılabilme ihtimalini onlara açıklayın.
- Çevrimiçi olmanın, bilinmezlik veya koruma sağlamadığını çocuklarınıza anlatın. Normalde insanlarla yüz yüze kuramayacağı iletişimleri, çevrimiçi ortamlarda denememesi gerektiğini onlara anlatın.
Çocuğunuz 13 Yaş ve Üzeriyse
- Sınırları belirlemek için asla çok geç değildir. Çocuğunuz yeterince büyüdüğünü düşünebilir. Ancak kesinlikle sizin rehberliğinize ihtiyaçları vardır.
- Çocuğunuz, teknolojiyi kullanma konusunda sizden daha fazla şey bildiğini düşünmeye başlayabilir ve haklı da olabilir. Ancak yine de teknolojik gelişmeleri takip etmeli ve bildiklerinizi çocuğunuzla paylaşmalısınız.
- Çocuğunuzla, kendilerinin ve başkalarının sağlığı, mutluluğu, bedensel imajı ve cinselliği ile ilgili sorunları nasıl öğrendiklerini açık bir şekilde konuşun. Zira hayatlarının savunmasız bir döneminde çevrimiçi ortamlarda yanlış veya tehlikeli bilgiler öğreniyor olabilirler.
- Ebeveyn kontrol ayarlarını çocuğunuzun yaşına ve olgunluğuna göre gözden geçirin ve ayarlayın. Kısıtlamaları tamamen kapatmanız için onlara güvenmenizi isteyebilirler, ancak bunu yapmadan önce dikkatlice düşünün ve kabul edilebilir çevrimiçi davranışın ne olduğu konusunda önceden anlaşın.
- Ayrıca, çocuğunuzun internette yayınladıklarıyla ilgili olarak, başkalarına karşı nasıl davrandıklarını açık bir şekilde sorgulayın. Zorbalık hakkında açık sözlü ve samimi sohbetlere hazır ve istekli olun. Onları, cinsel içerikli mesajlaşma ve web kameralarının uygunsuz kullanımı gibi davranışların tehlikelerinden haberdar edin.
- Çocuğunuza, uygulama ve müzik indirme gibi etkinlikler için kendi bütçesinin kontrolünü verin, ancak parasını sorumlu bir şekilde yönetebilmesi için sınırları önceden belirleyin. Ancak kesinlikle onların kredi kartlarınıza veya diğer finansal bilgilerinize erişmesine izin vermeyin.
- Çocuğunuza neyin yasal olduğunu ve neyin olmadığını açıklayabilmeniz için telif hakkıyla korunan materyaller ve onların çalınması gibi konularda açık ve net olmalısınız.
- Çocuğunuz teknolojik bilgi birikimine sahipse, başka kişilerin veya şirketlerin web sitelerindeki gizli bilgilere erişmeyi denemek isteyebilirler. Bu yaş grubu arasında hackleme girişimleri çok nadir olsa da yine de böyle bir ihtimal vardır. O nedenle çocuğunuza bu tip yasa dışı eylemlerin tehlikelerini açıklayın.
